Friday, April 8, 2011

मानवको उत्पत्ति

वास्तवमा वैज्ञानिकहरुले हालसम्म पत्ता लगाइसकेका प्रमाण र तथ्यहरु अनुसार जिव विकासको लामो अन्तरालसंगै आजभन्दा १ करोड ५० लाख वर्ष अघि दुई ठुला वाँदरहरु(चिम्पानजि र गोरिल्ला)मध्येका पुर्खाबाट पृथक हुँदै ढेडु जस्ता(नर वाँदर) एक खास अति विकसित जातिबाट मानव विकास भएको वैज्ञानिकहरुको भनाइ छ। वैज्ञानिकहरुले यीनिहरुलाई हम्रो इरेक्टेसको संज्ञा दिएका छन्। दार्शनिक फ्रेडरिक एङ्गेल्सले पनि आदिम मानव माथि भनेझै विकसित हुँदै समाज विकसित भएको आफ्नो कृति "परिवार निजि सम्पत्ति और राज्य के उत्पत्ति" मा व्याख्या गर्नु भएको छ। यसरि वाँदरको खास प्रजातिबाट आजभन्दा १० लाख वर्ष अघि अफृका महादेशमा मानव देखा परे जसलाई जिवशास्तृहरुले होमो स्यापिन्स नामकरण गरेकाछन् जुन आधुनिक मानवको पुर्खा मानिन्छ। यसरी क्रमिक विकासको क्रममा आजभन्दा २० हजार वर्ष अघि आधुनिक मानिसको विकस भयो। जिवहरुको उत्पत्ति र विकास बारे वैज्ञानिक मत प्रस्तुत गर्ने सर्व प्रथम चार्ल्स डर्विन थिए। वहाँले सन् १८५९ मा एक पुस्तक प्रकाशन गरि जिव विकाश क्षेत्र मा आमुल परिवर्तन गरिदिए। अफृकाबाट उत्पत्ति भएका मानिसले लाखौं वर्षसम्म शिकार गरेर जिवन धानदथे। शिकारि युगसंगै पशुपालन तथा कृषि युगको विकास हुँदै गयो। जुन बेला ती मानव पुर्खाहरु वनजंगल खोला नाला पर्वत मैदान डुलिरहन्थ्यो। त्यस बखत शिकार नपाउँदा फलफुल,कन्दमुल आदिले पनि जिवन धान्न थाले। यसरी शिकारको क्रममा पृथ्विको विभिन्न भागमा मानिसहरु फैलिए। यसरी जंगली शिकारी युगबाट समाज कृषि युगमा प्रवेश गर्न पुग्यो। शिकारी युगसंगै पशुपालन युगको विकाश भैरहेको बेला शिकारमा सफलता पाउन विभिन्ना उपाय गर्ने क्रममा अद्दृश्य शक्त्तिको कल्पना गरि पुकार गर्ने, आपत विपत पर्दा अद्दृश्य शक्त्तिहरुको प्रार्थना गर्ने,पुर्खा मरेपछि उसको सम्झनामा पुजा गर्ने,खेतिपाती सपृयोस् भनेर कामना गर्ने आदि-आदि काम विभिन्न ठाँउम बसेको मानिसहरुले गर्ने चलन बसाए जसबाट धर्म र संस्कृतिको विकास भयो भने त्यसै गरि भाषा लिपिको विकस पनि यसै युगम भएको देखिन्छ। कुनै खास समस्या आइपर्दा सुचनाको आदान प्रदान आफ्नो ढंगले सांकेतिक भाषामा गर्ने सिलसिलामा लिपिको विकास भएको देखिन्छ। सबैभन्दा पहिले मिश्र त्यसपछि एशिया यूरोपका विभिन्न भागमा लिपिको आविष्कार हुँदै गयो। लिपिको विकास आजभन्दा ६ हजार अथवा ४ हजार इ,पू,मा, भएको विद्वानहरुको मत छ। यसरी अफृकामा उत्पत्ति भएका मानिसहरु पृथ्विको विभिन्न भागमा फैलिने क्रममा मंगोलिया क्षेत्रमा पनि फिरंगिका रूपमा पुगे। आधुनिक र विचारसील मानिस भने विगत ३५ देखि १२/१५ हजार वर्ष पुर्व, लाखौं वर्षको संघर्ष पछि भएको मानिन्छ। मंगोलियाबाट पुन:फैलिएका मानिसहरुलाई हाल मंगोल मुलका रूपम लिइन्छ। आमेरिकी नृवंशशास्तृ मोरगनका अनुसार "परिवार एक सकृय प्रकृयाको शुरुवात हो। परिवार कहिल्ये स्थर रहँदैन र समाजले तल्लो चरणबाट मथिल्लो चरणमा विकास गर्दै गए अनुसार यसमा पनि सधै निम्न रूपबाट उच्च रूपमा संक्रमण गरिरहेको हुन्छ। परिवारले एक लामो अविधि पार गरिसकेपछि मात्र यस प्रथामा प्रगति हुन्छ र त्यसै बेलामा यसमा मौलिक परिवर्तन हुन्छ"। यस अनुसार नै ती विभिन्न युगमा मानव परिवारमा पनि विभिन्न परिवर्तनहरु हुँदै गयो। मानिसको वंशाणु, शारीरिक बनोट आदि फरक कुरालाई आधार मानेर वैज्ञानिकहरुले मानव जातिलाई ५ जातिमा विभाजन गरेका छन्। जसमा Caucasid Negroid, Mongoliod, American,Indian/Australaid eg/Anthropology(E.A. Hoebl, 1966 ed) मा उल्लेख छ। बाँकि सबै यसका उपजाति मात्र हुन।मंगोलियन भनेका मंगोलियनबाट बिस्तार भएका खासगरि बिभिन्न भु-भागमा बसोबास,गर्ने,नेपFल्,चिन,जापान,मलेसिया,ईन्डोनेसिया,स्केन्डेनेभिया,थाईलेन्ड,कम्बोडिया,भितनाम,बर्मा,म्यानमार, भुटान आदि देसमा फैलिएर बसेका जातिहरु पर्दछ।त्यसो त अहिले त्यहा अन्य जाति बसेका छैनन भन्ने होइन।यि सबै मंगोलियनका रुप,डाल,वर्ण,आकार,भाषा भित्र पर्ने किरात जाति पनि एक हो।